ข้อมูลทางพฤกษศาสตร์
ฮ้วนหมู หรือกระทุงหมาบ้า
ชื่ออื่นๆ : ผักฮ้วนหมู (เชียงใหม่), เครือเขาคลอน (อุบลราชธานี), ผักง่วนหมู ต้นง่วนหมู หัวเขาคอน (ร้อยเอ็ด), มวนหูกวาง (เพชรบุรี), เครือเขาหมู ผักฮ้วนหมู ฮ้วนหมู (ภาคเหนือ), กระทุงหมาบ้า คันชุนสุนัขบ้า (ภาคกลาง), เถาคัน (ภาคใต้), มุ้งหมู, ฮ้วน, ผักม้วน, ผักโง้น, ผักง้วน, ผักง้วนหมู
วงศ์ : วงศ์ตีนเป็ด (APOCYNACEAE) และวงศ์ย่อยนมตำเลีย (ASCLEPIADOIDEAE – ASCLEPIADACEAE)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dregea volubilis (L.f.) Benth. ex Hook.f.
เมนูอาหารผักยืนต้น
ฮ้วนหมูในเมนูอาหาร
เป็นพืชเถาเลื้อยอายุยืน ต้นใหญ่ คนภาคเหนือนิยมกินทั้งดอกและใบ โดยรสชาติที่นิยมกันจะเชื่อว่าดอกขมกว่าใบ และดอกตูมขมกว่าดอกบาน ดังนั้นต้องเก็บคละๆกันเพื่อให้รสชาติครบทุกรส
ลวกกินกับตำมะม่วง หรือน้ำพริก จิ้มกับเนื้อ มะม่วงดิบ แต่ที่อร่อยคือแกงแบบเลียงน้ำใสใส่ปลาย่างพริกโพนและหอมแดงตำ ถ้าชอบเปรี้ยวอาจะเพิ่มมะเขือส้มเล็กน้อยปรุงด้วยเกลือหรือน้ำปลาร้า เป็นแกงรสขมอ่อนๆที่ได้ความกรอบมันของผักฮ้วนหมู
ผักฮ้วนหมูเป็นผักอายุยืน เถาเลื้อยที่ทอดไปตามพื้นและตามต้นไม้ใหญ่อื่นๆ สามารถจะขยายขนาดใหญ่โตได้อย่างไม่น่าเชื่อ ยอด ใบอ่อน และดอกมีรสหวานมันเจือขม ดังนั้นจึงเหมาะจะลวกจิ้มน้ำพริกเผ็ดๆ หรือผัดใส่ปลาเค็ม หมูเค็ม แต่หากเป็นคนชอบกินน้ำแกงรสขมอ่อนๆ ก็น่าจะชอบแกงผักฮ้วนหมูสูตรนี้
เครื่องปรุง
ดอกผักฮ้วนหมู เกลือ พริกสด ตะไคร้ หอมแดงบุบพอแตก กุ้งแห้ง
วิธีปรุง
ต้มกุ้งแห้งและพริก หอมแดง ตะไคร้ในหม้อน้ำจนกุ้งแห้งเริ่มนุ่ม ปรุงรสเค็มด้วยเกลือ ใส่ดอกผักฮ้วนหมู ต้มต่ออีกครู่เดียวจนผักสุก รสขมนัวนวลออกมาปนในน้ำแกง กินร้อนๆ เป็นแกงน้ำใสรสขมอ่อนๆ
ข้อมูลทางโภชนาการ
ผักฮ้วนหมู 100 กรัม
พลังงาน 56 แคลอรี
โปรตีน 5.2 กรัม
ไขมัน 2.3 กรัม
คาร์โบไฮเดรต 6.9 กรัม
เถ้า 1.7 กรัม
แคลเซียม 104 มิลลิกรัม
ฟอสฟอรัส 90 มิลลิกรัม
ธาตุเหล็ก 1.8 มิลลิกรัม
วิตามินเอ 266 ไมโครกรัม
วิตามินบี 1 0.14 มิลลิกรัม
วิตามินบี 2 0.24 มิลลิกรัม
วิตามินบี 3 1.0 มิลลิกรัม
วิตามินซี 351 มิลลิกรัม
ที่มา : ผักพื้นบ้านในประเทศไทย กรมส่งเสริมการเกษตร. “ผักฮ้วนหมู”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : ftp://smc.ssk.ac.th/intranet/Research_AntioxidativeThaiVegetable/.
สรรพคุณทางยา
ส่วนที่ใช้ประกอบอาหารและยา : ดอก