แคนา

ข้อมูลทางพฤกษศาสตร์

ชื่อสามัญ : –

ชื่ออื่น ๆ : แคเก็ตถวา, แคขาว (Chiang Mai) แคตุ้ย แคแน แคหยุยฮ่อ, แคแหนแห้ แคฝอย, แคฝา (ภาคเหนือ) แคทราย (Nakhon Ratchasima) แคนา (ภาคกลาง) แคพูฮ่อ (Lampang) แคยาว (Prachin Buri)

วงศ์ : BIGNONIACEAE

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dolichandrone serrulata (Wall. ex DC.) Seem.

ชื่อพ้องวิทย์ : Bignonia serrulata Wall. ex DC.

ลักษณะสำคัญ : เรือนยอดแคบทรงกระบอก กิ่งก้านเรียวเล็ก เปลือกต้นสีน้ำตาลอ่อน เรียบและล่อนหลุดเล็กน้อย ใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียว ยาว 12-35 ซม. มีใบย่อย 3-5 คู่ รูปรีหรือไข่กลับ ยาว 5-14×3-6 ซม. ขอบใบจักห่าง ๆ โคนเบี้ยว ก้านใบยาว 0.5-1.3 ซม. ขอบใบหยักเป็นซี่ประปราย ใบอ่อนจับแล้วรู้สึกเหนียว ใบแก่มีแผงขนระหว่างเส้นใบและต่อมใหญ่ๆบนเส้นกลางใบ ดอก 12-21 ซม. สีขาวบานตอนกลางคืนช่อละ 3-7 ดอก ช่อดอกยาว 2-3 ซม. ออกที่ปลายกิ่ง ก้านดอกยาว 1.8-4 ซม. กลีบเลี้ยงเป็นกาบ ยาว 4-5 ซม. หลอดกลีบดอกยาว 6-10 ซม. ปลายบานออกรูประฆัง ยาว 5-8 ซม. ผล 85×1.8 ซม. รูปแถบ บิดงอ ปลายแหลม เมล็ด 2.2-2.8 x0.5-0.8 ซม. รูปสี่เหลี่ยมมีปีกบางใส

ระบบนิเวศและการกระจาย : พบที่พม่า และภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าเปิด ชายทุ่งหรือทุ่งนา ความสูงถึงประมาณ 300 เมตร

การเพาะปลูก : ชอบแดดจัด ทนแล้งได้ดี

การขยายพันธุ์ : เมล็ด

ส่วนของพืชที่ใช้ประโยชน์ : ดอก

แหล่งเก็บหา : ทุกพื้นที่

หมายเหตุ : แคขาว ช่อดอกสั้น กลีบเลี้ยงเป็นกาบ หลอดกลีบดอกเรียวยาว ปลายบานออกรูประฆัง มีความคล้ายกับแคทะเล Dolichandrone spathacea (L. f.) K. Schum. หรือ Mangrove trumpet tree หลอดกลีบดอกช่วงโคนยาวประมาณ 2 เท่าของช่วงปลายที่บานออก พบที่อินเดีย ศรีลังกา พม่า เวียดนาม คาบสมุทรมาเลย์ ในไทยพบทางภาคกลาง และภาคใต้แถบจังหวัดชายทะเล ขึ้นตามชายป่าโกงกางด้านในหรือริมแม่น้ำที่น้ำทะเลท่วมถึง เมล็ดบดมีสรรพคุณระงับประสาท จิตผิดปกติ ใบใช้ประคบแผลไฟไหม้ และแคทุ่ง Dolichandrone columnaris Santisuk หลอดกลีบส่วนโคนเรียวแคบ ยาวกว่าช่วงปลายที่บานออกเกิน 2 เท่า ไม้ต้นสูงถึง 30 เมตร พบที่กัมพูชา เวียดนาม และคาบสมุทรมลายูตอนบน ในไทยพบทางภาคใต้ เรียกแคยอดดำ ขึ้นตามทุ่งหญ้าที่ชื้นแฉะหรือท้องไร่ท้องนา

เมนูอาหารผักยืนต้น

ข้อมูลทางโภชนาการ

สรรพคุณทางยา

ใบ : รสเย็น ตำพอกบาดแผล ต้มเอาน้ำบ้วนปาก

ดอก : รสหวานเย็น ขับเสมหะโลหิตและลม ขับผายลม

เปลือก : รสหวานเย็น แก้ท้องอืดเฟ้อ ใช้กับสตรีหลังคลอด

เมล็ด : รสหวานเย็น แก้ปวดประสาท แก้โรคชัก

ราก : รสหวานเย็น แก้เสมหะและลม บำรุงโลหิต

การใช้ประโยชน์อื่นๆ